မွတ္မွတ္သားသားၾသ၀ါဒမ်ား-၅

၁။ ေလာကမွာ နာမည္ႀကီး ဥစၥာေပါတယ္ ေအာင္ၿမင္ ေက်ာ္ႀကားတယ္ ဆိုတာ အလကား၊ ေသေတာ႔ ကိုယ္႔ရဲ႕ သီလ သမာဓိ ကိုယ္က်င္႔သိကၡာေတြကိုပဲ အားကိုးစရာ ရွိတယ္၊ ၂။ သာသနာဆိုတာ ဘုရားအဆုံးအမ ကိုေခၚတယ္၊ ဘုရား အဆုံးအမ ဆိုတာကလဲ အႏွစ္ခ်ဳပ္လိုက္ရင္ သီလ သမာဓိ ပညာ သုံးပါးပဲ ရွိတယ္၊ ၃။ ကိုယ္သိမ္ေမြ႔ပါ၊ ႏွုတ္ေၿပာ ခ်ိဳသာပါ၊ စိတ္က ေၿဖာင္႔မတ္ပါ၊ ၄။ မိဘေတြက သားသမီးေတြကို အေမြေပးတယ္ ဆိုတာ ကိုယ္က ဘုရင္ၿဖစ္လ်င္ ဘုရင္႔စီးစိမ္၊ သူေ႒းၿဖစ္လ်င္ သူေ႒းစီးစိမ္၊ အေနနဲ႔ တစ္ဘ၀ စာပဲ ေပးနိုင္ႀကတယ္၊ ဗုဒၶအေမြကေတာ႔ တသံသရာလုံး ေကာင္းဖို႔ ညႊန္ေပးနိုင္ခဲ႔တယ္။ ၅။ သံသရာ ဆိုတာ ေသၿပီးမွ တဘ၀ ကူးတာ မဟုတ္ဘူး၊ နာမ္ရုပ္ေတြ အဆက္မၿပတ္ ၿဖစ္ပ်က္ေနတာကို ေခၚတာပါ။ ၆။ တစ္ဘ၀ ၏ ကိုယ္႔အၿဖစ္ကုိ မႀကည္႔ပါနွင္႔၊ တစ္သံသရာ လုံးရဲ႕ ကိုယ္႔အၿဖစ္ကို ၿမင္ေအာင္ ႀကည္႔ပါ။ ၇။ သတၱ၀ါေတြဟာ ဒုကၡေရာက္တာကို ေၿပာေနႀကတယ္၊ သြားေနတာက ဒုကၡလမ္းပဲ၊ ဒီေတာ႔ ဒုကၡႀကားက ဒုကၡေလာင္းဟာ ဒုကၡကုိပဲ ေတြ႔ရတာေပါ႔။ ၈။ သံေ၀ဂ မပါလ်င္ တရားမရွာေလနဲ႔၊ ရမွာ မဟုတ္ဘူး။ ၉။ သတၱ၀ါေတြဟာ ဒုကၡ မေရာက္ေသးသမွ် မေႀကာက္ႀကဘူး။ ၁၀။ေလာကႀကီးမွာ ဘယ္ေလာက္ ႀကီးက်ယ္ ေအာင္ၿမင္ ေက်ာ္ႀကားေနပါေစ၊ ေသခါနီးမွ မ်က္ရည္ လည္ရရင္ လူၿဖစ္ရွုံးတာပါပဲ။ ၁၁။ အမွတ္မဲ႔ ေနသူရဲ႕ စိတ္ဟာ အကုသိုလ္ဖက္ သြားေနသလို အကုသိုလ္ေတြ အက်ိဳးေပးဖို႔အတြက္လဲ ထိုသူ႔မွာ အဆင္သင္႔ ရွိေနတတ္တယ္။ ၁၂။ဘုန္းကံ ဆိုတာ ေရွးက ပါခဲ႔ေပမယ္႔ ယခု ဘ၀ ႀကိဳးစားမွဳ႕ကလဲ ရွိရတယ္၊ စင္စစ္ေတာ႔ ကံ ဆိုတာ ေရလာ ေၿမာင္းေပး လုပ္မွလည္း ေကာင္းက်ိဳး ရွိရာ ေကာင္းက်ိဳးလာၿပီး မေကာင္းမွဳ႕ရွိရာ မေကာင္းက်ိဳး လာမွာပဲ၊ ၁၃။ စိတ္ေန စိတ္ထား ဆိုတာ ေသးသိမ္တဲ႔ ေနရာမွာ ေနၿပီး ေသးသိမ္တဲ႔ အလုပ္ေတြကို ၿမင္ေန ႀကားေနရရင္ ကိုယ္႔စိတ္ကလဲ ေသးသိမ္လာၿပီး ႀကီးက်ယ္တဲ႔ အလုပ္ကုိ ၿမင္ရ ႀကားေနရမွ ဓာတ္ကူး ၿပီး ႀကီးက်ယ္လာတတ္တယ္၊ ၁၄။ လူေတြဟာ ကုိယ္႔ဥာဏ္က မမွီလ်င္ သူတပါး သိတာေတြကိုလဲ မယုံႀကည္ႀက အမွန္ မထင္တတ္ႀကဘူး၊ ၁၅။ သူမ်ား အၿပစ္ကုိ မႀကည္႔ပါနဲ႔၊ ကိုယ္႔အၿပစ္ ကို ၿမင္ေအာင္ ႀကည္႔ပါ၊ ၁၆။ အရာရာမွာ ပထမ ဗဟုႆုတ ရွိဖို႔၊ ဒုတိယ သတိထားဖို႔၊ တတိယ မွန္သလား မမွန္သလား စုံစမ္းဖို႔ နဲ႔ စတုတၳက ၀ီရိယ နဲ႔ အလုပ္ လုပ္ေနဖို႔ပဲ၊ ၁၇။ သန္႔ရွင္းတဲ႔ နား အႀကားမ်ားတယ္၊ ႀကည္လင္တဲ႔ မ်က္စိ အၿမင္ မ်ားတယ္၊ စင္ႀကယ္တဲ႔ စိတ္က အသိမ်ားတယ္၊ ၁၈။ေလာကႀကီးမွ ဂုဏ္ ရွိဖို႔ထက္ ရွိၿပီး ဂုဏ္ကို ထိမ္းသိန္း နုိင္ဖို႔က ပိုခက္တယ္၊ ၁၉။ ကိုယ္႔ကို ပတ္၀န္းက်င္က မခ်စ္ရင္ေတာင္ မမုန္း ႀကဖို႔က ပိုအေရးႀကီးတယ္၊ ၂၀။ ကိုယ္႔ကိုယ္ကို အထင္ႀကီး စိတ္ႀကီး ၀င္ေနလ်င္ သူတပါးကို အထင္ေသးတာ သဘာ၀ ပဲ၊ ဒါကုိ သတိထားေစခ်င္တယ္။ မဟာဂႏၶာရုံဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ၁။ ယစ္မသည္ ဥအတြက္အေသခံသည္။ ၂။ စာမရီသားေကာင္သည္ အၿမီးအတြက္ အေသခံသည္။ ၃။ ရဟန္းသည္ သီလအတြက္ အေသခံသည္။ ၄။ သစ္ပင္အားနည္းလွ်င္ ေလမုန္တုိင္း တုိက္လွဲသည္။ ၅။ ရဟန္းသမာဓိနည္းလွ်င္ ကိေလသာမုန္တုိင္း တုိက္လွဲသည္။ ၆။ စိတ္သည္ ေတာေမ်ာက္က့ဲသို႔ ေလာ္လည္ဧ။္ ။ အလုိမလုိက္ရာ။ ၇။ ကာလကုိ လူ-မစားလွ်င္ လူကုိ ကာလ စားသည္။ ၈။ သည္းခံၿခင္း လက္နက္္ေဆာင္လွ်င္ ေဒါသမီး မေလာင္။ ၉။ တုတ္လက္နက္ေဆာင္လွ်င္ ေခြးေဟာင္သည္။ ၁၀။ ဦးေခါင္းေၿပာင္ရိတ္ၿခင္းသည္ မာနကုိလည္း ရိတ္သည္မည္ဧ။္ ။ ၁၁။ ဦးခ်ဳိက်ဳိးေသာ ႏြားသည္ မာနလည္းက်ဳိးသည္။ ၁၂။ ေၿမြဆုိး ပါးပ်ဥ္းေထာင္လွ်င္ လူရုိက္ခံရသည္။ ၁၃။ ရန္မေထာင္မွ ရန္ေအာင္သည္။ ရန္ေထာင္ ရန္ေလွာင္မိတတ္သည္။ ၁၄။ ရန္မလုိမွ ရန္ၿပိဳသည္။ ရန္လုိ ရန္ပုိတတ္လွသည္။ ၁၅။ သေလးႏွံ အဆံမရွိခင္ ေထာင္သည္။ အဆံၿပည့္လွ်င္ ညြတ္သည္။ ၁၆။ ဂါရ၀ကင္းသူ ဂုဏ္သတင္းမၿပဴ။ ႏြားစာငုတ္တုိႏွင့္တူသည္။ ၁၇။ သူတစ္ပါးေလွကုိ ဖာႏုိင္လွ်က္ မိမိေလွကုိ မဖာလွ်င္ ေရနစ္တတ္သည္။ ၁၈။ ဥေဒါင္းငွက္ အက ေကာင္းေသာ္လည္း စအုိေပၚ၍ အဆုိအမည္ခံရသည္။ ၁၉။ ေရကန္၌ ေမွာ္ကုိဖယ္၍ ေသာက္ေရခတ္ရသည္။ ၂၀။ မသူေတာ္၌ အၿပစ္ကုိဖယ္၍ ဂုဏ္ေကာင္းရွာရသည္။ ၂၁။ တုံးတတားေလွ်ာက္စဥ္ အရပ္တစ္ပါးမၾကည့္ႏွင့္ ေခ်ာက္သုိ႔က်လိမ့္မည္။ ၂၂။ သံသရာတံတားေလွ်က္စဥ္ သူတစ္ပါးအၿပစ္မၾကည့္ႏွင့္ သံသရာေခ်ာက္သုိ႔ က်လိမ့္မည္။ ၂၃။ တရားပြဲကား လူက်ဲတဲ၊ ရပ္ရြာေပ်ာ္ပြဲ တသဲသဲ။ ၂၄။ ရုိေသစြာ ခစားလွ်င္ မင္းခစားပင္ မင္းကုိႏုိင္သည္။ ၂၅။ အဆင္းလွလွ်င္ အိမ္သူဇနီးပင္ လင္ကုိႏုိင္သည္။ ၂၆။ က်င့္၀တ္မခၽႊတ္လွ်င္ တပည့္ပင္ ဆရာကုိႏုိင္သည္။ ၂၇။ ၿမင္းႏုိင္လုိ ဇက္ဆြဲ၊ ေလွႏုိင္လုိ တက္ဆြဲ၊ ဆရာႏုိင္လုိ က်င့္၀တ္ရုိေသၿမဲ။ ၂၈။ အၿပစ္ၿပ၍ ဆုံးမသူကုိ ေရႊအုိးေပးသူဟု ဆည္းကပ္ရမည္။ ၂၉။ ပန္းပဲဆရာ အထုမခံေသာ သံတုံး လက္နက္မၿဖစ္။ ၃၀။ ေက်ာက္ဆစ္ဆရာ အၿဖတ္မခံေသာ ေက်ာက္တုံး အရုပ္မၿဖစ္။ ၃၁။ ဆရာေကာင္းအဆုံးအမ မခံေသာတပည့္ သူေကာင္းမၿဖစ္။ ၃၂။ ေရနက္ရာသုိ႔ ေၿပး၀င္ေသာ ငါး က်ီးငွက္အစာမၿဖစ္။ ၃၃။ အဆုံးအမသုိ႔ ေၿပး၀င္ေသာတပည့္ မာရ္နတ္အစာမၿဖစ္။ ၃၄။ ႏြားေက်ာင္းသားသည္ ႏြား-ၿခင္မကုိက္ေအာင္ မီးခုိးတုိက္သည္။ ၃၅။ ဆရာသည္ တပည့္ ကိေလသာၿခင္ မကုိက္ေအာင္ တရားမီးခုိးတုိက္သည္။ ၃၆။ ေၿမေခြးသည္ ၿခေသၤ႔စားၾကြင္းၿဖင့္ မာန္တက္သည္။ ၃၇။ ပုထုဇဥ္သည္ အရိယာစားၾကြင္းၿဖင့္ မာန္တက္သည္။ ၃၈။ ဖားငယ္သည္ ေဆာင့္ေၾကာင့္ထုိင္လွ်က္ ၿခေသၤ့မာန္တက္လွ်က္ က်ီးခ်ီေသာအခါ ပီယတ္ပီယတ္ၿမည္သည္။ ၃၉။ ပုထုဇဥ္သည္ လာတ္ေပါလၽွင္ သူေဌးမာန္တက္လွ်က္ ဖ်ားနာေသာအခါ တအင္အင္ညည္းသည္။ ၄၀။ ၾကာပင္ေအာက္ကဖား ၾကာ၀တ္ဆံမစား ရႊံ႔စားသည္။ ပိတုံးကား အေ၀းမွၾကာ၀တ္ဆံ လာစားသည္။ ၄၁။ သာသနာတြင္းသား သာသနာ၀တ္ဆံမစားလွ်င္ ပိတုံးအား ရွက္သင့္သည္။ ၄၂။ သစ္ပင္ၾကီးသည္ ခုတ္လွဲသူကုိ မလွဲမခ်င္း အရိပ္ၿဖင့္ ေအးေစဧ။္ ။ ၄၃။ နံ႔သာတုံးသည္ မီးရႈိ႕သူကုိ မကၽႊမ္္းမၿခင္း အနံ႔ၿဖင့္ ေမႊးေစဧ။္ ။ ၄၄။ သူေတာ္ေကာင္းသည္ ညွင္းဆဲသူကုိေသာ္လည္း မေသမခ်င္း အက်ဳိးေဆာင္ဧ။္ ။ ၄၅။ ေတာမီးသည္သစ္ရြက္ေၿခာက္ကုိ ေလာင္လြယ္ဧ။္ ။ သစ္ရြက္စိုကုိ မတတ္ႏုိင္။ ၄၆။ မသူေတာ္မီးသည္ ေမတၱာခန္းသူကုိ ေလာင္လြယ္ဧ။္ ။ ေမတၱာၿဖန္းသူကုိ မတတ္ႏုိင္။ ၄၇။ ေဆးဆရာသည္ လူနာႏွင့္ၿပိဳင္၍ အသက္မထြက္ေကာင္း။ ၄၈။ အေကာင္းသည္ အရူးႏွင့္ၿပိဳင္၍ အ၀တ္မလစ္ေကာင္း။ ၄၉။ သူေတာ္ေကာင္းသည္ မသူေတာ္ႏွင့္ၿပိဳင္၍ ေဒါသမၿဖစ္ေကာင္း။ ၅၀။ က်ားေၾကာက္၍ ေၿပးစဥ္ ေခြးေဟာင္သည္ကုိ အေရးမယူရ။ ၅၁။ ငရဲေၾကာက္၍ သီလေစာင့္စဥ္ မသူေတာ္ညွင္းသည္ကုိ အေရးမယူရ။ ၅၂။ ရန္သူကုိ မီးခဲ ကုိင္ပစ္လွ်င္ မိမိလက္ ေရွးဦးစြာ ေလာင္ဧ။္ ။ ၅၃။ ရန္သူကုိ အမ်က္ထြက္လွ်င္ မိမိဂုဏ္ ေရွးဦးစြာ ပ်က္၏ ။ ၅၄။ ရန္သူလာဆဲ၍ ၿပန္ဆဲလွ်င္ မိမိလည္း အရွက္ကြဲ၏ ။ ၅၅။ မာရ္နတ္ပစ္ေသာ လက္နက္သည္ သည္းခံေသာ ဘုရားေရွ့၌ ပန္းကုံးအသြင္ၿဖင့္ အဖူးအေမွ်ာ္၀င္ဧ။္ ။ ၅၆။ သမုဒၵရာေရ မီးေၾကာင့္ မကၽႊမ္း၊ ၿမင္းမုိရ္ေတာင္ ေလေၾကာင့္ မလႈပ္၊ ေက်ာက္ခဲ ေရေၾကာင့္ မေၾက၊ သူေတာ္ေကာင္း မသူေတာ္ေၾကာင့္ မတုန္လႈပ္။ ၅၇။ မသူေတာ္ အမ်က္ေၾကာင့္ သူေတာ္ေကာင္းဂုဏ္ပ်က္မခံ။ ၅၈။ သူေတာ္ေကာင္း အမ်က္ထြက္လွ်င္ မသူေတာ္ အလုိၿပည့္သည္။ ၅၉။ ရန္သူညွင္းဆဲၿခင္းသည္ မိမိ၏ ေရွးကံ ေရွးဥစၥာပင္တည္း။ ၆၀။ မိမိကံေၾကာင့္ မိမိ ဒုကၡေတြ႔သည္ ဘယ္သူမၿပဳ မိမိမႈ။ ၆၁။ ညဥ့္အခါ သားကုိ ေခြးထင္၍ သတ္ေသာ အဘသည္ သား၏ ရန္သူေလာ။ ၆၂။ သစ္ပင္မွ က်ေသလွ်င္ သစ္ပင္သည္ ထုိသူ၏ ရန္သူေလာ။ ၆၃။ စစ္သူရဲသည္ ၿပင္ပရန္သူကုိ ႏုိင္ေသာ္လည္း အတြင္း ရန္သူမွ ရႈံး၏ ။ ၆၄။ အမ်က္ထြက္သူကုိ အမ်က္မထြက္သူ အၿမဲ ႏုိင္၏ ။ ၆၅။ မေကာင္းေၿပာသူကုိ အေကာင္းေၿပာသူ အၿမဲ ႏုိင္၏ ။ ၆၆။ ေစးႏွဲသူကုိ ေပးကမ္းသူ အၿမဲ ႏုိင္၏ ။ ၆၇။ မုသားဆုိသူကုိ သစၥာဆုိသူ အၿမဲ ႏုိင္၏ ။ ၆၈။ သိၾကားမင္း လက္နက္ကား မုိးၾကိဳး။ ၆၈။ ယမမင္း လက္နက္ကား မ်က္ေစာင္း။ ၆၉။ ေ၀ႆ၀ဏ္ လက္နက္ကား အစြယ္။ ၇၀။ မသူေတာ္လက္နက္ကား ေဒါသ။ ၇၁။ သူေတာ္ေကာင္း လက္နက္ကား ခႏၱီ။(သည္းခံၿခင္း) ၇၂။ ဗီလုံးငွက္ေသာ္လည္း ကၽြဲေၿခရာခြက္ကုိ အမွီရလွ်င္ ဂဠဳန္ႏွင့္တူ၏ အႏၱရာယ္မရွိ။ ၇၃။ ပုထုဇဥ္ေသာ္လည္း သီလရွိလွ်င္ အရိယာႏွင့္တူ၏ ။ အပါယ္မေရာက္။ ၇၄။ ေရရွိမွ ၾကာပြားသည္ သီလရွိမွ သမာဓိ မ်ားသည္။ ၇၅။ ဗဟုႆုတရွိလွ်က္ သီလမရွိလွ်င္ ေရမတည္ေသာ ကန္ႏွင့္တူ၏ ။ ၇၆။ ပညာရွိလွ်က္ သီလမရွိလွ်င္ အသီးမရွိေသာ သစ္ပင္ႏွင့္တူ၏ ။ ၇၇။ သီလရွိမွ ဒါနႏွင့္ ဘာ၀နာအက်ဳိးေပးသန္သည္။ ၇၈။ ပင္လယ္ကူးလုိလွ်င္ ေလွသေဘၤာတည္။ နတ္ၿပည္တက္လုိလွ်င္ သီလေလွကားေထာင္။ ၇၉။ ပင္လယ္ကူးလုိလွ်င္ သေဘၤာလုံေအာင္ဖာ။သံသရာကူးလုိလွ်င္ သီလလုံေအာင္ဖာ။ ၈၀။ ေလာကီဥစၥာေစာင့္လွ်င္ တစ္သက္ခ်မ္းသာဧ။္ ။ ၈၁။ သီလေစာင့္လွ်င္ ဘ၀အဆက္ဆက္ ခ်မ္းသာဧ။္ ။ ၈၂။ ဆီမီးသည္ လင္းခုိက္ လူလယ္တင့္၏ ။ ၿငိမ္းလွ်င္ ေမွာင္၏ ။ ေညွာ္နံ႔ထြက္၏ ။ ၈၃။ သီလသည္ ေစာင့္ထိန္းခုိက္ လူလယ္တင့္၏ ။ ပ်က္လွ်င္ ေမွာက္၏ ။ ေညွာ္န႔ံထြက္၏ ။ ၈၄။ ေတာအုပ္၌ မိဘကင္းေသာ သားသမီး က်ားစာၿဖစ္၏ ။ ၈၅။ သာသနာ၌ ဩ၀ါဒကင္းေသာ ရဟန္း မာရ္နတ္အစာၿဖစ္၏ ။ ၈၆။ ေပါက္ဖက္ေသာ္လည္း ၿမေလးပန္းမွီ၍ လူဦးေခါင္းထက္ ေရာက္သည္။ ၈၇။ ေၿမေခြးေသာ္လည္း ၿခေသၤ့မင္းခစား၍ က်ားမကုိက္ႏုိင္။ ၈၈။ သူကန္းေသာ္လည္း ေၿခသံနားေထာင္လွ်က္ လုိရာအရပ္ ေရာက္ေသးသည္။ ၈၉။ ၿခေသၤ့သည္ က်ားကုိႏုိင္၏ ကုိယ္တြင္း ေခြးေလးသန္းကုိ မႏုိင္။ ၉၀။ မသူေတာ္သည္ သူေတာ္ေကာင္းကုိႏုိင္၏ ။ ကုိယ္တြင္းအကုသုိလ္ကုိ မႏုိင္။ ၉၁။ က်င္ၾကီးသည္ ေႏြးသည္ၿဖစ္ေစ ေအးသည္ၿဖစ္ေစ အဆင္းလွသည္ၿဖစ္ေစ မလွသည္ၿဖစ္ေစ ရြံဘြယ္သာတည္း။ ၉၂။ မသူေတာ္သည္ အမ်က္ထြက္သည္ၿဖစ္ေစ မထြက္သည္ၿဖစ္ေစ စကားလွသည္ၿဖစ္ေစ မလွသည္ၿဖစ္ေစ ရြံဘြယ္သာတည္း။ ၉၃။ မီးခဲသည္ ပူေသာအခါ လက္ေလာင္၏ ေအးေသာအခါ လက္မဲ၏ ။ ၉၄။ မသူေတာ္သည္ ေဒါသအခါ ေၾကာက္စရာ ေလာဘအခါ ရြံစရာၿဖစ္၏ ။ ၉၅။ ေခြးရူးကုိက္လွ်င္ ထုိသူရူး၏ ။ ထုိသူကုိက္လွ်င္ ေနာက္လူ ရူး၏ ။ ၉၆။ ေခြးရူးသည္ လူေကာင္းအဆက္ဆက္ကုိ ရူးေစ၏ ။ ၉၇။ မသူေတာ္သည္ လူေကာင္းအဆက္ဆက္ကုိ ယုတ္မာေစ၏ ။ ၉၈။ ပဒုမၼာၾကာရုိးသည္ ထက္ပုိင္းၿပတ္ေသာ္လည္း အမွ်င္မၿပတ္။ ၉၉။ သူေတာ္ေကာင္းသည္ အဆက္ၿပတ္ေသာ္လည္း ေမတၱာမၿပတ္။ ၁၀၀။ အဆင္းမီွ၍ အက်င့္ပ်က္လွ်င္ ထုိအဆင္းသည္ ရြံဘြယ္တည္း ၁၀၁။ပညာမွီ၍ မာန္တက္လွ်င္ ထုိပညာသည္ ရြံဘြယ္တည္း။ ပထမေရႊက်င္ဆရာေတာ္ၾကီးရဲ့ ဩ၀ါဒ